Πύλη του «πρωτομάστορα» και δυτικό ιπποτικό κανονιοστάσιο
Η πύλη, που ανοίγεται στη δυτική πλευρά του προμαχώνα και αποτελεί σήμερα την ανεξάρτητη είσοδο στο χώρο εκδηλώσεων που έχει δημιουργηθεί στη θέση του ιστορικού κήπου του μεγάλου μαγίστρου ,ήταν η γνωστή ως «πύλη του πρωτομάστορα» μία από τις σημαντικότερες εισόδους της ιπποτικής οχυρωμένης πόλης. Πρόκειται για μία τυπική διαμόρφωση πύλης του 14ου-αρχών του 15ου αι. που αρχικά φαίνεται ότι ήταν πυργοειδής παρεμβαλλόμενη στη βυζαντινή τάφρο και έδινε τη δυνατότητα πρόσβασης τόσο προς το προτείχισμα του Παλατιού και την πόλη ,όσο και προς τον προμαχώνα με τον κήπο του μεγάλου μαγίστρου. Η πύλη είχε οξυκόρυφο άνοιγμα και κινητή ανυψούμενη γέφυρα, που γεφύρωνε την εξωτερική τάφρο, το ορθογώνιο πλαίσιο της οποίας είναι και σήμερα ορατό. Η διάταξη της πύλης συμπληρώθηκε στις αρχές του 15ου αι. με οχύρωμα της πρώιμης εποχής του πυροβολικού (barbacane) που φέρει το οικόσημο του μεγάλου μαγίστρουFluvian (1421-1437),η κατασκευή του οποίου διέκοψε τη συνέχεια της τάφρου και του οδικού άξονα προς τον Άγιο Αντώνιο ,στα βόρεια του λιμένος Μαντράκι.
Το παλαιότερο τμήμα του οχυρώματος είναι η δυτική και τμήμα της βόρειας πλευράς του ,ενώ προς τα βορειοανατολικά πιθανότατα αποτελείτο από φυσικό πρανές που απέληγε ομαλά προς το λιμάνι Μαντράκι, κατ’ αναλογία με το γνωστό ως “πρόχωμα του Orsini” ανατολικότερα, που διατηρεί αυτή τη μορφή μέχρι σήμερα.
Το κανονιοστάσιο της δυτικής του πλευράς είχε στόχο την κάλυψη της αρχικής πρόσβασης από το λιμάνι Μαντράκι και την εκκλησία του Αγίου Αντωνίου. Κατά την οικοδομική φάση που ακολούθησε την πολιορκία του 1480 ο μεγάλος μάγιστρος D’Aubusson, σύμφωνα με τα ενσωματωμένα στο τείχος οικόσημά του, προχώρησε σε ριζική αναδιάρθρωση της δυτικής όπως και της βόρειας πλευράς του προμαχώνα, με την οργάνωση υπερυψωμένων θέσεων πυροβολικού και ισχυρών παραπέτων.